ΒΒΚ - Τα ΝΕΑ ΜΑΣ

Μείωση ΕΝΦΙΑ και φορολόγησης εισοδημάτων από ενοίκια και ένταξη νέων περιοχών

Σημαντικές αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων επέρχονται από το 2022 συνεπεία των νέων αντικειμενικών αξιών –όπου καταγράφονται αυξήσεις στο 55% των ζωνών–, του νέου ΕΝΦΙΑ ο οποίος αλλάζει ριζικά –καθώς στον κύριο φόρο θα συμπεριληφθεί και ο συμπληρωματικός φόρος–, των νέων εντάξεων περιοχών, αλλά και των μειώσεων στην κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια, αναφέρει άρθρο της εφημερίδας «Καθημερινή». Όλες αυτές οι αλλαγές στοχεύουν στη μείωση των επιβαρύνσεων για τους περισσότερους ιδιοκτήτες, ωστόσο θα υπάρξουν και περιπτώσεις όπου ο ΕΝΦΙΑ θα εκτιναχθεί, καθώς μέχρι σήμερα σε πολλές περιοχές της χώρας που ήταν εκτός του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού τα ακίνητα υποφορολογούνταν. Με τις αλλαγές ταυτόχρονα επιχειρείται να μπει ένα τέλος στις συναλλαγές – μεταβιβάσεις κάτω από το τραπέζι, δεδομένου ότι από το νέο έτος οι αντικειμενικές αξίες επί της ουσίας έχουν σε σημαντικό βαθμό φθάσει τις εμπορικές τιμές πώλησης των ακινήτων. Δηλαδή, τα συμβόλαια συντάσσονταν στην αντικειμενική αξία του ακινήτου, όπου στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν κάτω από την εμπορική τιμή πώλησης. Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες ακινήτων κατέβαλαν μικρότερο φόρο, ενώ την ίδια στιγμή «έπεφτε» στην αγορά μαύρο χρήμα.
Όπως αναφέρουν μεγάλα συμβολαιογραφικά γραφεία, το τελευταίο διάστημα επικρατεί αναβρασμός στην αγορά ακινήτων, με τους φορολογουμένους να κάνουν «ουρές» στα συμβολαιογραφεία, ενώ την ίδια στιγμή η αγορά ζητεί τρίμηνη παράταση εφαρμογής των νέων αντικειμενικών αξιών, αλλά και της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, όπου οι ιδιοκτήτες πρέπει να πριμοδοτήσουν συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες.

1. ΕΝΦΙΑ. Στα τέλη Ιανουαρίου, ενδεχομένως και εντός του Φεβρουαρίου, θα είναι έτοιμος ο νέος ΕΝΦΙΑ για το 2022. Το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να ολοκληρώσει τις διαδικασίες για τον νέο ΕΝΦΙΑ του 2022, ενώ ταυτόχρονα επιχειρείται η αναδιάρθρωση των κοινωνικών επιδομάτων μετά την αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Ο νέος ΕΝΦΙΑ θα είναι μειωμένος τουλάχιστον κατά 3% μεσοσταθμικά. Το ποσοστό κατά πάσα πιθανότητα θα φθάσει το 10% μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας όλων των νέων δεδομένων και την ένταξη των νέων περιοχών, που θα «φέρουν» επιπλέον χώρο της τάξης των 250-300 εκατ. ευρώ. Η ειδική ομάδα εργασίας επεξεργάζεται διάφορα σενάρια με περισσότερα κλιμάκια και συντελεστές, ώστε να αποτραπούν οι μεγάλες επιβαρύνσεις που προκύπτουν για τους έχοντες μικρή και μεσαία περιουσία μετά την αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Αρκετοί ιδιοκτήτες θα πληρώσουν μειωμένο φόρο μετά την ανακατανομή των φορολογικών βαρών. Δηλαδή, οι ιδιοκτήτες που έχουν στην κατοχή τους πολλά ακίνητα μικρής αξίας της τάξης των 50.000-100.000 ευρώ το καθένα, θα δουν τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ να μειώνεται το επόμενο έτος λόγω της συγχώνευσης του συμπληρωματικού φόρου ακινήτων με τον κύριο φόρο. Αντίθετα, ο ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων μεγάλης αξίας άνω των 250.000 ευρώ το καθένα, θα είναι ίδιος ή ελαφρώς μεγαλύτερος. Από το νέο έτος ο κύριος και ο συμπληρωματικός φόρος θα υπολογίζονται για κάθε ακίνητο ξεχωριστά με βάση τη νέα ενιαία κλίμακα, με περισσότερους συντελεστές σε σχέση με το σημερινό καθεστώς οι οποίοι θα αυξάνονται ανάλογα με την τιμή ζώνης της περιοχής που βρίσκεται το ακίνητο και την αξία του.

2. Οι συντελεστές. Στη μείωση της φορολογίας των εισοδημάτων από ακίνητα προσανατολίζεται η κυβέρνηση από το 2022, καθώς οι συντελεστές φθάνουν στο 45% και μάλιστα για εισοδήματα πάνω από 35.000 ευρώ. Στις σκέψεις της κυβέρνησης είναι να προστεθούν ένα ή δύο ακόμα φορολογικά κλιμάκια, προκειμένου να περιοριστούν οι τεράστιες επιβαρύνσεις για όσους αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα. Δεν αποκλείεται πάντως να καταργηθεί η σχετική κλίμακα και να φορολογηθούν τα εισοδήματα από ενοίκια με τη γενική κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Σε αυτή την περίπτωση θα ευνοηθούν όσοι έχουν μικρά εισοδήματα ή όσοι έχουν μόνο εισοδήματα από ενοίκια, ενώ αντίθετα όσοι έχουν υψηλότερα εισοδήματα δεν θα έχουν κανένα όφελος. Σήμερα το εισόδημα από ακίνητη περιουσία φορολογείται αυτοτελώς ως εξής:
• 0-12.000 ευρώ με 15%.
• 12.001-35.000 ευρώ με 35%.
• 35.001 ευρώ και πάνω με 45%.
Σημειώνεται ότι τα εισοδήματα από ενοίκια συρρικνώθηκαν στα χρόνια της κρίσης, κάτι που οφείλεται στην πτώση των τιμών ενοικίων, στην αύξηση των φόρων στα ακίνητα αλλά και τη φοροδιαφυγή. Οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων δήλωναν το 2010 εισοδήματα ύψους 8,87 δισ. ευρώ, ενώ μετά το 2010 και συγκεκριμένα το 2015 αυτά περιορίστηκαν στα 6,05 δισ.. ευρώ. Το 2020 (εισοδήματα 2019) δηλώθηκαν εισοδήματα ύψους 6,76 δισ. ευρώ.

3. Περισσότερες δόσεις. Ο νέος ΕΝΦΙΑ του 2022 θα ξεκινήσει να αποπληρώνεται από τους ιδιοκτήτες ακινήτων έξι μήνες νωρίτερα και συγκεκριμένα από τον Μάρτιο του επόμενου έτους σε 10 ή 12 δόσεις. Μάλιστα στην έκθεση της 12ης αξιολόγησης τονίζεται ότι οι Αρχές επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να προχωρήσουν στη μεταρρύθμιση του φόρου ακίνητης περιουσίας ΕΝΦΙΑ με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες και την ένταξη 3.463 περιοχών στο σύστημα, με πληρωμές που ξεκινούν τον Μάρτιο του 2022. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να συμπαρασύρει και τον φόρο εισοδήματος, δηλαδή οι φορολογούμενοι θα καταβάλουν τον φόρο που προκύπτει επίσης σε 10 ή 12 δόσεις.

4. Επιδόματα. Αλλαγές όμως αναμένονται και στα κοινωνικά επιδόματα, τα οποία υπολογίζονται με βάση το ύψος της ακίνητης περιουσίας. Στο οικονομικό επιτελείο περιμένουν τις προτάσεις της ειδικής ομάδας εργασίας η οποία έχει αναλάβει να αξιολογήσει το αποτέλεσμα της αναπροσαρμογής των τιμών ζώνης σε κοινωνικά επιδόματα για να προχωρήσει σε παρεμβάσεις που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο απώλειάς τους για χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά. Το ύψος της αξίας της ακίνητης περιουσίας αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια για τη χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, του επιδόματος στέγασης και θέρμανσης, αλλά και του μειωμένου οικιακού τιμολογίου της ΔΕΗ και της έκπτωσης 50% στον ΕΝΦΙΑ. Η αύξηση των αντικειμενικών τιμών θα έχει αποτέλεσμα η αξία των ακινήτων για πολλά νοικοκυριά να περάσει το όριο που ορίζει ο νόμος για τα επιδόματα, με αποτέλεσμα να χάσουν τις ενισχύσεις. Σημειώνεται πάντως ότι το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην αύξηση έως 38% του ορίου της περιουσίας για τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης, διευρύνοντας έτσι τον αριθμό των νοικοκυριών που θα ενισχυθούν φέτος για να αντιμετωπίσουν το κύμα ανατιμήσεων στην ενέργεια.